CÚC HOA XOẮN-Inula cappa-cây thuốc nam chưa ho khan, ho có đờm

CÚC HOA XOẮN

Tên khác: Thổ mộc hương, Mộc hương nam, Cúc hoa xoắn, I nu cáp.

Tên khoa học: Inula cappa (Buch.-Ham. ex D.Don) DC.; thuộc họ Cúc (Asteraceae).

Tên đồng nghĩa: Conyza cappa Buch.-Ham. ex D. Don

Mô tả: Cây thảo cao 1-2m; phân cành nhiều; thân có lông mềm và cả lông len màu trắng hay vàng nhạt. Lá thuôn, thót nhọn, tù ở 2 đầu, dài tới 9cm, rộng 2,5-3cm, hơi sần sùi hay có lông mềm ở mặt trên, có lông mềm nhiều và màu trắng ở mặt dưới, mép có răng thưa. Chuỳ hoa ở nách lá, hoa đầu gắn khít nhau, dày đặc, rộng 7-8mm; lá bắc hẹp; hoa ở ngoài là hoa cái hình môi, nhỏ hơn; các hoa lưỡng tính ở phía trong. Quả bế có lông màu trắng. Cây ra hoa tháng 4-8, quả tháng 11-12.

Bộ phận dùng:Toàn cây hoặc rễ (Herba seu Radix Inulae).

Phân bố sinh thái:Cây mọc ở nhiều nơi trong các trảng cỏ ở các tỉnh phía Bắc nước ta cho đến các tỉnh Tây Nguyên. Còn phân bố ở Thái Lan, Lào, Ấn Độ, Trung Quốc.

Thu hái: Toàn cây, rễ quanh năm. Rễ rửa sạch, thái phiến, phơi khô; cành lá dùng tươi hay phơi trong râm để dùng dần.

Tính vị, tác dụng:Vị cay, tính hơi ấm; có tác dụng khu phong, chỉ thống, giảm đau, điều kinh, hoạt huyết, bổ máu, làm ra mồ hôi, trừ đờm, trị hen.

Công dụng: Thường được dùng trị 1. Ho khan, ho có đờm; 2. Đau đầu do thần kinh, đau thượng vị; 3. Viêm thận phù thũng; 4. Lưng gối đau mỏi do phong thấp, đòn ngã tổn thương; 5. Đẻ xong bị phù thũng, kinh nguyệt không đều, bạch đới; 6. Da dẻ nổi mẩn, lở ngứa, trĩ.

Liều dùng: Dùng rễ khô mỗi lần 20-30g sắc nước uống. Để trị bệnh ngoài da, dùng cả cây bỏ rễ nấu nước rửa.

Bài thuốc:

1. Ho cảm, đau đầu: Cúc hoa xoắn, Nhất chi hoàng hoa, mỗi vị 15g, Kim ngân hoa 10g, sắc uống.

2. Đau thượng vị: Cúc hoa xoắn 15-30g, sắc uống.