CƠM NẾP-Strobilanthes affinis-cây thuốc nam làm thuốc lợi sữa

CƠM NẾP

Tên khác: Chuỗi sò.

Tên khoa học: Strobilanthes affinis Y.C. Tang; thuộc họ Ô rô (Acanthaceae).

Tên đồng nghĩa: Adenosma affinis Griff.; Strobilanthes affinis (Griff.) Y.C. Tang; S. acrocephalus T. Anders.; S. acrocephalus T. Anders. var. glabrior Benoist; thuộc họ Ô rô (Acanthaceae).

Mô tả: Cây thảo bò rồi đứng, nhánh phình ở các mấu, có lông mịn. Lá mọc đối, không bằng nhau từng cặp, phiến xoan rộng 6x4cm, đầu có mũi, gốc tù, gân phụ 5-6 cặp, mép khía răng tròn và nhăn nheo, hai mặt đều có lông thưa; cuống dài 1cm. Chùm hoa ở ngọn nhánh, có lá bắc kết lợp; lá đài có lông và rìa lông; tràng màu lam hay hồng, cao 1,5cm; nhị 4, thò; bầu và vòi nhuỵ có lông. Cây ra hoa tháng 3-5 trở đi tới tháng 8-9.

Bộ phận dùng: Cả cây trừ rễ (Herba Strobilanthis Affinis).

Phân bố sinh thái:Cây mọc hoang thành bãi dưới tán rừng thưa, chỗ ẩm mát, ở thung lũng, gần các suối trong rừng ẩm núi cao Hà Giang, Bắc Thái, Lạng Sơn, Ninh Bình. Thu hái cây quanh năm, tốt nhất là vào đầu mùa hè, phơi khô.

Tính vị, tác dụng:Vị đắng, mùi thơm, tính ấm; có tác dụng an thần lợi sữa, tiêu viêm.

Công dụng: Thường được dùng làm thuốc lợi sữa và bó gãy xương.

Bài thuốc:

1. Phụ nữ nuôi con ít sữa: dùng 50-100g lá tươi, luộc vớt bỏ bã, cho gạo nếp vào nấu cháo ăn.

2. Bó gãy xương: 50g lá tươi giã nhỏ với 20 g lá Chanh, 20g lá Dâu tằm, 5g muối trắng, một con gà con, đắp bó chỗ gãy.